belezenissen
Toen Vladimir Nabokov (1899-1977) in de oorspronkelijke versie van zijn autobiografische Speak, Memory (1951) nogal wat lacunes en chronologische flaters vaststelde, herzag hij het hele werk. De definitieve versie kwam er in 1966 en is een 'herverengelsing van een verrussischte versie van wat in eerste instantie een Engelse hervertelling van Russische herinneringen was geweest'. Nabokov... Lees verder →
Toen hij op een ochtend besliste niet meer naar het gehate gymnasium te gaan, maar 'in de tegengestelde richting' en 'tegen alle redelijkheid in' aan een vakopleiding te beginnen, onttrok Thomas Bernhard (1931-1989) zich op zestienjarige leeftijd radicaal aan de verwachtingen van de burgerlijke samenleving. In de autobiografische roman De kelder blikt hij terug op... Lees verder →
In 2008 staat Antoine voor het eerst aan het graf van zijn oudoom, in Chanterelle. Armand Lachalme, tweelingbroer van Antoines grootvader Paul, was vijf toen hij stierf. Antoines zonen – eveneens een tweeling – zijn nu vijf jaar oud. In de familiegrafkelder ligt de stilte van afwezigheid begraven. Hun leven lang hebben moeder, vader en... Lees verder →
'Een man neemt zich voor de wereld in kaart te brengen. Jaren aan één stuk bevolkt hij de ruimte met beelden van provincies, koninkrijken, bergen, baaien, schepen, eilanden, vissen, kamers, instrumenten, hemellichamen, paarden en mensen. Kort voor zijn dood ontdekt hij dat door die geduldige doolhof van lijnen het beeld werd geschetst van zijn eigen... Lees verder →
Vanuit zijn appartement in het Palais-Royal slaat de schrijver Emmanuel Berl zijn overbuurvrouw gade, een bleke dame die voor haar open raam een raadselachtig ritueel uitvoert: met gelijkmatige passen, geheven hoofd en kaarsrechte rug loopt ze, in kamerjas gehuld, heen en weer in de kamer. Zijn het oefeningen, is het een gebed, is ze krankzinnig?... Lees verder →
De legendarische Amerikaanse acteur, regisseur en schrijver Sam Shepard stierf in 2017 aan de gevolgen van ALS. In de laatste jaren van zijn leven, stevig gekruid met drugs, drank en rock & roll, schreef hij twee bijzondere, deels autobiografische prozawerkjes. Omdat zijn spieren het lieten afweten, riep hij de hulp in van zijn oude vriendin... Lees verder →
'Het lichaam is wakker, de ogen zijn open, maar de geest staat op het punt van ontwaken, als bij iemand die slaapt, en is op mysterieuze wijze in staat alles te doorgronden en zich in alles te verplaatsen.' Een onbestemde angst overmant de ontwakende schrijver. Een oude schoolvriend, een onbekende kracht is in aantocht. Een... Lees verder →
Na vijf jaar dienst bij de Indian Imperial Police in het koloniale Birma, keerde George Orwell (1903-1950) in de lente van 1928 terug naar Europa en betrok in een Parijse achterbuurt een kamer in Hôtel des Trois Moineaux: een goor en donker onderkomen voor buitenlandse arbeiders en mensen die tot eenzaamheid en armoede waren vervallen.... Lees verder →
Als in een droom ziet hij honden voor zich uit rennen, in de stilte, door de kou, door de tijd. Niets dan witte lege ruimte. De honden brengen hem waar hij moet zijn. Wit in wit: een vorm die hij herkent. Hij glijdt weg, valt door de ruimte, door de tijd, hoort niets meer. 'Open... Lees verder →
In de jaren dertig van de vorige eeuw leidt Jean Genet (1910-1986) een zwerversbestaan en een dievenleven. Dankzij de tussenkomst van Cocteau, Sartre en andere invloedrijke Franse schrijvers ontsnapt hij aan een levenslange gevangenisstraf en begint in 1945 het grotendeels autobiografische Dagboek van een dief te schrijven. Hij is vijfendertig jaar oud, rijk en vermoeid.... Lees verder →
De Poolse avant-gardeschrijver en criticus Witold Gombrowicz (1904-1969) was een eenling, oorspronkelijk denker en baldadig schenenschopper. Hij leidde een nomadisch en turbulent leven, emigreerde net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar Argentinië om vierentwintig jaar later terug te keren naar Europa en zich voorgoed te vestigen in het Zuid-Franse Vence. Spanning tussen ernst... Lees verder →
Een reiziger komt aan in Venetië. Hij haast zich naar de vaporetto, neemt zijn intrek in een hotel vlak achter het Piazza San Marco, kijkt door het raam en ziet zwarte gondels wiegen in het 'doodskleurige water'. Opnieuw zal hij de stad moeten veroveren, door zijn herinneringen en door de vele lagen van de geschiedenis... Lees verder →
Het is de dag van de operatie. 'Welk een druilerig, mistroostig licht om in te ontwaken!' De ik-verteller sluit opnieuw zijn ogen en begeeft zich in de vertrouwde en onzekere duisternis van zijn 'verlichte hol' in het sanatorium te Berk, Frankrijk. Een plek waar drama's en leed hun voltooiing vinden en waar het moeizaam sterven... Lees verder →
Eind vorig jaar verscheen Sido van Colette (1873-1954) in een uitgepuurde, herziene vertaling door Kiki Coumans. Uitgeverij Vleugels brengt hiermee een grande dame van de literatuur opnieuw onder de aandacht. Sinds De eerste keer dat ik mijn hoed verloor (2017) heb ik mijn hart verpand aan de flamboyante Franse auteur, journaliste, actrice en mimekunstenares Sidonie... Lees verder →
'Waar het in dit huis om gaat, is de geur van het oude behang, het licht dat langs de zware eikenhouten deuren glijdt door de fraaie lange gang met zijn glas-in-loodramen, daar uitvloeit over het schitterende mozaïek van tegels. Het is de niet weg te denken tijd van vroeger, van opgeslagen herinneringen door anderen bewaard.'... Lees verder →
Beryl Markham (1902 – 1986) vloog in 1936 als eerste mens solo vanuit Engeland over de Atlantische Oceaan naar Canada. Op eenentwintig uur en vijfentwintig minuten legde zij non-stop een afstand af van vijfduizend achthonderd kilometer. In 'Westwaarts met de nacht. Grensoverschrijdende memoires' lijkt die indrukwekkende prestatie slechts een voetnoot te zijn in het leven... Lees verder →
''Toast met boter!' hoorde je dan door het donkere dal. 'We zitten hier net rustig toast met boter te eten. Heerlijke stukken toast met boter!' Niemand, aan beide zijden, had in weken of maanden boter of toast gezien, maar het water liep alle partijen in de mond. We bestookten elkaar bij gebrek aan munitie, met... Lees verder →
De Franse denker en socioloog Didier Eribon (°1953) keert na het overlijden van zijn vader terug naar zijn geboortestreek. In Terug naar Reims brengt hij het relaas van zijn pijnlijke confrontatie met een beladen verleden en analyseert tegelijk de maatschappelijke en politieke evolutie in Frankrijk tijdens de voorbije zeven decennia. Spoken uit het verleden dwongen... Lees verder →
Verstild beeld: een man, wiens leeftijd moeilijk te schatten valt vanwege de veranda en de zonnebril die hem afschermen, zit roerloos in een schommelstoel. Hij mompelt wat voor zich uit. De man is terminaal ziek en heeft geen controle meer over zijn lichaam. Hij denkt aan het verleden, toen er boomgaarden waren zover het oog... Lees verder →
Een man staat op een balkon en steekt een sigaret op. Het is nacht. Aan de andere kant van de glazen schuifdeuren liggen vrouw en kind te slapen. De man denkt aan de kindertijd die hij niet heeft gehad. Hij is eenendertig en zijn moeder stierf twintig jaar geleden, op de dag af. Zo begint... Lees verder →
Moskou, 1926. Enkele dagen voordat Joseph Roth naar Duitsland terugkeert, na een maandenlange reis door de Sovjet-Unie, komt Walter Benjamin hem opzoeken in zijn hotel. Ze hebben een lang gesprek. Benjamin zal nadien schrijven dat Roth geen goede indruk op hem maakte, 'dat hij kennelijk op grote voet in een luxehotel leefde'. Volgens Benjamin was... Lees verder →
Twee vadem of 3,66 m is de kleinste veilige vaardiepte voor een raderboot op de Mississippi. Aan boord peilde een 'loder' de diepte van het vaarwater, bepaalde dat het veilig was en riep vervolgens de stuurman toe: 'By the mark twain!' Uit scheepsjargon werd de legendarische schrijver Mark Twain geboren, pseudoniem van Samuel Langhorne Clemens... Lees verder →
Geen dag zonder boek 