Met een tiental parallelle verhaallijnen die elkaar in soms zeer korte hoofdstukken afwisselen, opent de Oostenrijker Walter Kappacher in Morgen evenveel deuren naar het kleurloze bestaan van de jonge vrijgezel Winkler, kantoorbediende bij een reclamebureau in Salzburg. De verhaallijnen zijn eigenlijk uitgesponnen momentopnamen: kleine, banale gebeurtenissen, nauwelijks door anderen opgemerkte details, die de apathische Winkler... Lees verder →
Een atypische wraak
Alvorens de man, in een driedelig pak gehesen, reistas over de schouder, een adres op een briefje in zijn borstzak, op pad gaat om een uitgestelde wraak te voltrekken, voert hij een beslissend, geluidloos gesprek met zijn eigen spiegelbeeld. Zijn lang onderdrukte rancune betreft een vertegenwoordigster van de vierde macht, die jaren geleden in een... Lees verder →
Een vorm van afscheid
Een stad tijdens het schemeruur: verlichte etalages, neonreclames, ronkend verkeer. Achter verlichte ramen: silhouetten, wier lippen geluidloos bewegen. Al op de eerste bladzijden van Het park roept de Franse schrijver Philippe Sollers een onvergetelijke sfeer van metropolitaanse eenzaamheid en vervreemding op. Met vluchtige beelden, die doen denken aan schilderijen van Edward Hopper, schetst Sollers de... Lees verder →
Een nieuw verhaal
De redactie van Geen dag zonder boek wenst u van harte een nieuw verhaal, met nu en dan een excentriek gedicht in een tijdperk vol zinnen. Moge 2022 in zekere zin een jaar 0 worden: het begin van iets nieuws, anders, beters. Moge literatuur daarvan andermaal de onuitputtelijke bron, de beproefde motor én de vurige... Lees verder →
Homo excentricus
Sinds jaar en dag zoekt Charles Foster (1962), Brits schrijver, homo excentricus, arts, taxidermist, advocaat, reiziger en filosoof, een antwoord op twee vragen: 'Wie of wat zijn we?' en 'Wat doen we hier op aarde?' Zijn onderzoek naar de natuur, de authenticiteit, de identiteit van de mens doorheen de millennia bracht hem ertoe een tijdlang... Lees verder →
Een labyrint zonder centrum
De meest verlaten highway van de Verenigde Staten, US Route 50, is 408 kilometer lang en loopt dwars door de woestijn van Nevada. Behalve het occasionele bordeel en enkele skeletachtige dorpen, is er niets dan leegte. Op één populier na, raadselachtig volgehangen met schoenen. Wat is het verhaal achter dit triviale verschijnsel? Wat betekent het?... Lees verder →
Thuisloos, binnen en buiten de muren
Sobere miniaturen met ontmaskerende taferelen uit het dagelijkse leven: Het huis van de dichter van Herman Leenders verhult de barsten in het vernis niet. In en om het huis doolt een ontheemde ik met een vertroebelde blik op de wereld. Hij worstelt met de werkelijkheid, trekt zich terug in de droom, onderhoudt met beide –... Lees verder →
Volg nooit je eigen advies
Op het eerste gezicht lijkt het eenvoudig om een landschap van drie naar twee dimensies terug te brengen door het na te tekenen. Daar bestaan technieken voor. Begin met de horizon, stip het verdwijnpunt aan, trek van daaruit lijnen in verschillende richtingen om diepte te creëren. Om iets te laten vervagen, verdwijnen of te suggereren,... Lees verder →
2021 in boeken
Uit de vijfennegentig romans, novellen, verhalen- of essaybundels en poëziebundels die ik dit jaar (tot zeven december) las, selecteerde ik vijfendertig onvergetelijke parels.
Een langzame explosie
'Wanneer de dromen begonnen zijn? Waarschijnlijk na de eerste paar weken.' 'Jullie hebben me geschapen, me taal gegeven, en nu zie ik jullie fouten en jullie tekortkomingen.' 'Ik leef, zoals getallen leven.' Op het zesduizendste ruimteschip leggen mensen en androïdes verklaringen af voor een achtkoppige onderzoekscommissie. Om de werkomstandigheden en de onderlinge verhoudingen tussen de personeelsleden in kaart... Lees verder →
Achteruitkijkspiegel der verbeelding
Toen Vladimir Nabokov (1899-1977) in de oorspronkelijke versie van zijn autobiografische Speak, Memory (1951) nogal wat lacunes en chronologische flaters vaststelde, herzag hij het hele werk. De definitieve versie kwam er in 1966 en is een 'herverengelsing van een verrussischte versie van wat in eerste instantie een Engelse hervertelling van Russische herinneringen was geweest'. Nabokov... Lees verder →
Gevangen in de natuur
Aanvankelijk nam ze aan dat de wand een nieuw wapen was, ingezet door een supermacht. Een soort gif dat mensen en dieren versteende die zich aan gene zijde van de doorzichtige muur bevonden. De wand (1963), het hoogtepunt uit het oeuvre van Marlen Haushofer, is het relaas van de (mogelijk) enige menselijke overlevende na het... Lees verder →
Misantroop op drift
Kort na het verschijnen van zijn fantastische novelle Sur l'eau koos Guy de Maupassant op een voorjaarsdag eind negentiende eeuw het ruime sop. Op zijn zeiljacht Bel-Ami vertrok hij uit het Franse Antibes om, vergezeld door twee matrozen, gedurende twee weken de Azurenkust te bevaren. Uit Maupassants scheepsjournaal kwam een tweede Sur l'eau voort, dat... Lees verder →
De essentie van existentie
Het loopt al mis bij de afspraak aan de beuk waar Mercier (lang, pezig, baardig) en Camier (klein, gedrongen, krombenig) hun tocht zouden aanvatten. Hoewel de twee zestigers elkaar van kindsbeen af kennen en dus min of meer weten wat ze aan de ander hebben, duurt het ontstellend lang eer ze tot een vergelijk kunnen komen over... Lees verder →
Wrok jegens de idylle
Dat je in het Zwitserse Appenzell aan wandelen niet ontkomt, wist ook Robert Walser. In de buurt van de kostschool waar Fleur Jaeggy (1940) haar roman De gelukzalige jaren van tucht situeerde, werd Walser op kerstdag 1956, na bijna dertig jaar in het gesticht van Herisau, levenloos aangetroffen in de sneeuw. Mocht de ik-verteller van... Lees verder →
Impressie: Brandingen
Iemand staat ergens op een strand en zegt: 'Misschien hebben we niets met de andere wereld te maken, verschijnt die hooguit even in ons gezichtsveld om meteen weer te verdwijnen.' Iemand sluit het raam tegen de kou, 'ziet zichzelf weerspiegeld in het glas, met de zee die door hem heen spoelt'. Iemand sluit zijn ogen.... Lees verder →
Ga er eens op uit
Jac. P. Thijsse, die de basis legde voor de natuurbescherming in Nederland, kan je bijna een natuurfenomeen noemen. Hij leefde tot halfweg de vorige eeuw en is – naar ik begrijp – een beroemdheid in zijn thuisland. In België is hij beduidend minder bekend. Ten onrechte, want de man heeft ontzettend veel betekend voor het... Lees verder →
Wereldvreemd wereldwijs
Met een bruine koffer in de ene, een paraplu in de andere hand, meldt de vierentwintigjarige Joseph zich aan bij technisch bureau C.Tobler. De vorige bediende werd zopas ontslagen wegens chronische dronkenschap en vermeende onbetamelijkheden jegens de vrouw des huizes. Meneer Tobler, technisch ingenieur, uitvinder en handelaar in patenten, biedt de nieuwe bediende kost en... Lees verder →
Fantasmagorie van een waanzinnige droom
In winters Praag, wanneer de duisternis valt en de stemmen in de kroegen verstommen, werpen versteende figuren op gevels in het zwakke licht van lantaarns hun schaduw op de besneeuwde kasseien. Een occasionele wandelaar wordt in de verstilde stad mogelijk gestalten gewaar, die lijken op faunen. Hij ziet dingen die anderen niet zien. Hij hoort... Lees verder →
Pandemocratie
Varkenspest, mond- en klauwzeer, hepatitis E, E. Coli, Salmonella, zikavirus, diverse ebolavarianten, nieuwe griepvarianten, SARS-CoV-2: de lijst van ziekteverwekkers die mede voortkomen uit de grootschalige agribusiness en voedselindustrie in een almaar meer ontboste wereld, groeit voortdurend aan. Denken dat die virussen niets te maken hebben met de kapitalistische productiewijze, noemt socioloog en filosoof Willem Schinkel... Lees verder →
Impressie: Gesprekken met mijn tuinman
'We vertrekken zondagochtend om vier uur, nemen onze boterhammetjes mee, stoppen om te eten, zijn tegen twaalven bij de zee, gaan op het strand zitten, spreiden onze handdoeken uit, eten broodjes, drinken koffie, gaan pootjebaden. (…) We blijven twee uur op het strand en dan gaan we weer terug. Dat is meer dan genoeg. Op... Lees verder →
Opstand der marginale zaken
In Querieuze vogels experimenteert de Duits-Britse auteur Isabel Waidner met transidentiteit. In dit uitgesproken avant-garde werk kruist ze levende wezens met levenloze dingen, patronen, allerhande abstracties, subjectieve associaties. Zelfs met taal, door genoemde entiteiten samen in een soort taalmixer te kieperen, waaruit vervolgens een lange sliert psycholichamelijk gedesoriënteerde probleemkindjes (lees: freaks) tevoorschijn komt. Waidner slecht... Lees verder →
De naam van de roos
'We lopen, / We lopen nu al sinds jaar en dag // En we begrijpen er helemaal niets van' Er zijn zoveel vragen te stellen. Er is zoveel te zeggen, te noemen, te doorgronden. Onbewust doorkruist de dichter dingen. Soms benoemt hij ze. Met de dag groeit zijn onzekerheid. 'Het woord meet de afstand': de... Lees verder →
Bewustzijn op de dool
Achter in de oude, verwilderde tuin van een landgoed in de mythische streek Región bevindt zich een perk met een graf. Meteen na het uitbreken van de revolutie gaven de bewoners, alvorens op de vlucht te slaan, de bewaker van het landgoed de opdracht het geschonden graf schoon te maken en opnieuw te vullen. Op... Lees verder →
Waarheid en angst
Zijn brits is iets harder, het eten smakelozer en hij komt minder vaak in de buitenlucht. Kalls gevangenschap verschilt niet zoveel van zijn vroegere leven als vrij man in de Wereldstaat. Anderzijds hoeft hij voor niets bang te zijn, zolang hij maar de orderegels respecteert. Net geen veertig is de chemicus Leo Kall wanneer hij... Lees verder →
Een huis met de deur op een kier
In zijn jongste bundel, Alles is hier nog, verzinnebeeldt de Antwerpse dichter Marc Tritsmans zijn verlangen naar de oorsprong van het leven en naar verbondenheid met de natuur, door tegenover de tijdloze leegte die aan het bestaan vooraf gaat, het vergankelijke, het cyclische te plaatsen. De bundel doorloopt het leven in vier reeksen: ‘Beginnen’, ‘Kleine... Lees verder →
De stilte indachtig
'Hier is in het vroege licht iets samengebald wat met tijdloosheid te maken heeft, met een gesloten wereld die zichzelf op dit ogenblik aanbiedt en je duidelijk maakt dat hij ook zonder jou bestaat, dat hij oneindig oud is, dat hij je vreemd is maar dat je welkom bent.' Na een pelgrimstocht langs drieëndertig tempels... Lees verder →
Licht op Lissabon
Hoe vang je de ziel van een stad? Welke kleur geef je haar geschiedenis? Hoe schilder je het leven op die plek? In Licht op Lissabon is elke bladzijde doordrongen van de diepe genegenheid van schrijver en vertaler Harrie Lemmens (geb. 1953) voor de stad waar hij van 1985 tot 1988 woonde, samen met fotografe en vertaalster Ana Carvalho. In... Lees verder →
De smet van Salzburg
Toen hij op een ochtend besliste niet meer naar het gehate gymnasium te gaan, maar 'in de tegengestelde richting' en 'tegen alle redelijkheid in' aan een vakopleiding te beginnen, onttrok Thomas Bernhard (1931-1989) zich op zestienjarige leeftijd radicaal aan de verwachtingen van de burgerlijke samenleving. In de autobiografische roman De kelder blikt hij terug op... Lees verder →
De vrolijke zelfmoordenaar
Oude bourgogne, muziek, poëzie, een gebraden haantje en de 'corsage op de boezem van een jeugdig, welschapen meisje' konden de Frans-Zwitserse schrijver van Nederlandse origine Henri Roorda (1870-1925) hogelijk bekoren. Roorda was een levensgenieter. Oorspronkelijk plande hij een boekje te schrijven onder de titel Het vrolijke pessimisme, maar het vooruitzicht van zijn nabije zelfmoord zette... Lees verder →
Impressie: Vogelzang in tijden van stilte
In Vogelzang in tijden van stilte verdiept de Brit Steven Lovatt zich in een microkosmos die een fascinerende weelde voor de zintuigen biedt. In een taal, bijna zo virtuoos als vogelzang, gaat hij op zoek naar de alledaagse mystiek in het leven van vogels. Nu eens uitbundig, dan weer ingetogen, wisselt Lovatt in zijn observaties... Lees verder →
Freewheelen met klei
In zijn jongste roman, Wij zijn met vijf, experimenteert de Noorse schrijver en conceptueel kunstenaar Matias Faldbakken er ongebreideld op los. Wars van regels en conventies, vermengt Faldbakken slapstick, horror, absurdisme, rauw realisme en dystopische elementen tot iets wat het midden houdt tussen sardonische camp en onversneden punk. Zo origineel en excentriek is deze dollemansrit,... Lees verder →
De onbeteugelde avonturen van Boekendienaar in zeven afleveringen
Boekendienaar in een mantel van literair stof De ideale bibliotheek is als de toren van Babel, oneindig en ondoorgrondelijk. Al dwaal je er een leven lang de klok rond, al lees je dag en nacht, nog zal je geen fractie kunnen bevatten van dat organisme, gevormd naar beeld en model van het uitdijende heelal. (naar... Lees verder →
De blik van het dier
Op het omslag zien we een hond, het hoofd met een visueel trucje van de romp gescheiden. De hond staart langs je heen naar iets in de verte. Jij staat niet in het brandpunt van zijn aandacht. Wat ziet hij? De honden op de foto's van Pentti Sammallahti fascineerden de Britse schrijver, kunstenaar en kunstcriticus... Lees verder →
Aangeraakt op afstand
Op een begraafplaats verschijnen voor zonsopgang twee mensen, een man en een vrouw, die elkaar niet kennen. Zwijgend bevinden ze zich op de rand van elkaars waarneming. Zij kijkt door een verrekijker naar vroege vogels, terwijl hij, roerloos en in zichzelf gekeerd, onder de treurwilg aan het water staat. De lezer komt nauwelijks iets over... Lees verder →
Impressie: We vertrekken voordat het licht is
In een bundel wonderlijke verhalen en portretten van onooglijke zeediertjes en andere strand- , tuin- of schroothoopvondsten, observeert de Zeeuwse schrijver, dichter en kunstenaar Wim Hofman met een scherp oog de vreemdste creaturen en objecten (en vindt er nu en dan ook enige uit). Hofman schrijft analyserend en lyrisch over zowel feit als fictie: van... Lees verder →
Impressie: Praagse kleine luyden
Om zich in alle rust voor te bereiden op zijn examens, betrekt kandidaat-advocaat Krumlovský een kamer in de Malá Strana wijk in Praag. Maar dat is buiten de aanwezigheid van de kleine luyden in het huis, de tuin, de wijk gerekend: de schoenlapper, de kastelein, de schilder, de conducteursvrouw, de huisbaas, de overbuurjongen en de... Lees verder →
Ik is een ander
In zijn oude huis in Dylgja ziet Asle zichzelf kijken naar 'Andreaskruis', het schilderij met de twee strepen, één lila en één bruin. Waar de strepen elkaar kruisen, vermengen zich de kleuren en licht het schilderij op. Sinds de dood van zijn vrouw Ales heeft Asle zich teruggetrokken in het woordloze schilderen. Net zoals in... Lees verder →
De specialist, de gek en de herbalist
Gekken & Specialisten van de Nigeriaanse schrijver en Nobelprijswinnaar (1986) Wole Soyinka is een briljante satire op de samenleving als een eeuwige machtsstrijd tussen geloofssystemen die elk voor zich de waarheid claimen. Soyinka plaatst in zijn uiterst actuele toneelstuk met scherpe, geestige dialogen drie wereldbeelden tegenover elkaar. Voor de specialist (dokter Bero) zijn ratio, rechtlijnigheid... Lees verder →
Zeventien krijsende meeuwen
Angola is verleden tijd. Was het misschien verbeelding? Hebben de negerdorpen nooit bestaan? Was het geweld een verzinsel? Een ambtenaar, een kolonel en de dochter van een plantagehouder: drie Portugezen die de koloniale oorlog van nabij meemaakten, blikken terug op hun verleden in Afrika. Door herinneringen op te halen, proberen ze het grote, gewelddadige verhaal... Lees verder →
Kwestie van samen
Amin Maalouf (1949), schrijver en wereldburger, groeide op in de Levant, een vergeten wereld waar ooit de oude culturen van het Oosten en de jongere culturen van het Westen elkaar de hand reikten. Die open en intieme omgang is nagenoeg verdwenen. Een groot verlies, aldus Maalouf, want die contreien waren een voorbeeld van 'eendrachtige co-existentie'... Lees verder →
De jongen
In de collegezaal zit iemand wiens contouren gedurende het voorjaarssemester dermate scherp zijn geworden dat de verteller zich niet meer kan concentreren op zijn studie. Het is iemand die weet dat de verteller naar hem kijkt. Iemand die weet waar ze voor of tegen is. De andere studenten filmwetenschap denken waarschijnlijk dat zij, met haar... Lees verder →
Sequentie van bevroren beelden
Aandachtig leest de kroeguitbater annex winkelier de handen van de lange, breedgeschouderde man, die zich vanaf de hoek aan het raam licht voorovergebogen naar hem toe beweegt om te betalen. De zwijgzame man, de blik zopas nog strak op de weg gericht, verfrommelt het wisselgeld. Zijn vingers zijn niet meer in staat de dingen vast... Lees verder →
Impressie: De neef van Rameau
De ene dag loopt hij door de straten met gebogen hoofd, smerig hemd en gescheurde broek, met nauwelijks schoenen aan zijn voeten. Dan hult hij zich dusdanig in onzichtbaarheid dat passanten geneigd zijn hem een aalmoes te geven. De volgende dag ontmoeten we hem gepoederd en wel, voornaam geschoeid, met gekrulde haren en opgeheven hoofd.... Lees verder →
Omzeggens Glenn Gould waardig
'Überhaupt geen kunstenaar!' Terwijl hij deze woorden telkens voor zichzelf herhaalt, schenkt een gedemotiveerde pianist resoluut zijn Steinway, die ooit een 'bolwerk tegen de stompzinnigheid van zijn familie en van de wereld' was, aan een volstrekt talentloze onderwijzersdochter in het dorp, in de wetenschap dat zij het instrument in geen tijd te gronde zal richten.... Lees verder →
Weigering van de eeuwige wederkeer
Op het omslag van Nachtlus, het poëziedebuut van de West-Vlaming Jeroen Messely, prijkt Nocturne in Black and Gold – The Falling Rocket van James Whistler, een hoogtepunt van het estheticisme in de schilderkunst. Resoluut ‘de graatmagere dageraad’ afwijzend, duikt Messely onder in de nacht. Nachtlus bevat zes delen, met Franse titels die expliciet verwijzen naar taal (‘La... Lees verder →
De essentiële Orwell
Onder het pseudoniem George Orwell schreef de Brit Eric Blair (1903-1950) een aantal romans met journalistiek onderzoek als vertrekpunt. Op dat prozawerk vormen zijn uitgebreide essays, waarvan een royale selectie gebundeld werd in het zopas verschenen Waarom ik schrijf, een uitstekende aanvulling. Deze essays belichamen de essentiële Orwell. Naar eigen zeggen afkomstig uit de 'lagere... Lees verder →
Tuin van Eden in een verdoemd jaar
Geen tuin zo vruchtbaar, zo rijk en gul als die van de poëzie. Het voorbije jaar waren de omstandigheden ideaal om die al te lang genegeerde paradijselijke hof vastberaden binnen te treden. Dat ik voor het literaire tijdschrift Awater mocht gaan schrijven, gaf me uiteraard een extra duwtje in de rug. De gaard bleek ruimer,... Lees verder →
Het lot van de geest in crisistijd
Op kantelpunten is een beschaving even fragiel als een leven. Niet alleen kunnen zelfs de best geordende dingen onverwacht vergaan, ook ontstaan er in het denken plots paradoxen die het vanzelfsprekende bruutweg onderuit halen. In de prikkelende essaybundel, De crisis van de geest, werpt prominent Frans intellectueel, essayist en dichter Paul Valéry (1871-1945) zijn licht... Lees verder →
De zware sluier van het taboe
In 2008 staat Antoine voor het eerst aan het graf van zijn oudoom, in Chanterelle. Armand Lachalme, tweelingbroer van Antoines grootvader Paul, was vijf toen hij stierf. Antoines zonen – eveneens een tweeling – zijn nu vijf jaar oud. In de familiegrafkelder ligt de stilte van afwezigheid begraven. Hun leven lang hebben moeder, vader en... Lees verder →
2020: een uitstekend literair jaar
De eenkoppige redactie van Geen dag zonder boek maakte uit vijfenzeventig (dit jaar gelezen) boeken, een selectie van vijfentwintig lekkernijen. Primo: buiten categorie vermeld ik graag De herinneringen zien mij, de verzamelde gedichten van de Zweed Tomas Tranströmer. De bundel is een onuitputtelijke bron van schoonheid, inspiratie en andere – vooralsnog onbestemde – dingen, en... Lees verder →
De dwaaljaren van Ewout Meyster
In de jaren 1880 schreef Friedrich Nietzsche in nauwelijks drie weken tijd de openbaringen van 'Also sprach Zarathustra', waarin hij zijn alter ego, de profeet Zarathoestra, de uitgeleefde menselijke moraal ten grave laat dragen. Nu God dood is en alle zingevingsconstructies ontmanteld zijn, roept de profeet de mens op om voorbij het nihilisme te reiken,... Lees verder →
Memoires van een Odysseus zonder Ithaca
'Een man neemt zich voor de wereld in kaart te brengen. Jaren aan één stuk bevolkt hij de ruimte met beelden van provincies, koninkrijken, bergen, baaien, schepen, eilanden, vissen, kamers, instrumenten, hemellichamen, paarden en mensen. Kort voor zijn dood ontdekt hij dat door die geduldige doolhof van lijnen het beeld werd geschetst van zijn eigen... Lees verder →
Troubadour van het alledaagse
Zo grijs, zo alledaags valt het niet te bedenken of de Rus Dmitri Danilov (1969) exploreert het in proza of poëzie. Zijn werk is een onafgebroken hymne op de zelfkant van het hedendaagse Rusland. Hypnotisch afstandelijk en met kurkdroge humor smeedt Danilov autobiografisch materiaal aaneen tot literaire documentaires, waarin hij vooral de schoonheid van het... Lees verder →
Een tegenpolige vriendschap
Tijdens een maandelijkse ontvangst voor medewerkers en vrienden van de Nouvelle Revue Française, maakte de Franse schrijver Roger Martin du Gard in 1913 eindelijk kennis met de legendarische André Gide. Hij zag eruit als een clochard: uit een gekreukte boord stak een oude vogelnek waarop een slecht geschoren en wrattig gezicht rustte. De excentrieke schrijver... Lees verder →
Vrede sluiten met de doden
Vanuit zijn appartement in het Palais-Royal slaat de schrijver Emmanuel Berl zijn overbuurvrouw gade, een bleke dame die voor haar open raam een raadselachtig ritueel uitvoert: met gelijkmatige passen, geheven hoofd en kaarsrechte rug loopt ze, in kamerjas gehuld, heen en weer in de kamer. Zijn het oefeningen, is het een gebed, is ze krankzinnig?... Lees verder →
Existentiële quarantaine
Dankzij een onverwachte erfenis van een oom in Amerika kan 'de solitair' eindelijk een punt zetten achter zijn relatief korte beroepsleven en zijn oude bestaan, getekend door verveling, depressies en vluchtige escapades, vaarwel zeggen; het geluk lacht hem toe. Zijn verhuis naar een eenvoudig appartement, net buiten het centrum van Parijs, lijkt niet meteen soelaas... Lees verder →
In de schaduw van El Hacho
De opdringerige koopman begrijpt niet waarom de boer zo bruusk zijn royale bod afslaat. Wat voor plezier kan er nu beleefd worden aan dat dorre, steile land vol stenen aan de voet van El Hacho? Met de eenvoudige woorden 'zonder die bomen ben ik alleen maar een man, en dat stelt niet veel voor', stuurt... Lees verder →
Het comfort van vreemden
'Alsof er een kippenbotje in mijn strot zit.' Leonard zucht wanneer zijn goede oude vriendin Vivian vraagt hoe het leven ervoor staat. Vivian en Leonard treffen elkaar wekelijks in hun thuisstad New York en doen bijna niets anders dan wandelen en praten. Leonard is cynicus en homoseksueel; Vivian een pittige feministe, een alleenstaande 'vrouw apart'.... Lees verder →
Een perfect inwisselbaar leven
De regen daalt, zoals gewoonlijk, gestaag neer in de straten van Parijs wanneer Jean Dézert naar zijn courante eethuisje loopt voor de gebruikelijke dagschotel. Hij steekt zijn paraplu op, trekt zijn broekspijpen omhoog, steekt de straat over. Nergens maakt hij zich druk om. De sensationeelste nieuwsberichten glijden van hem af als druppels van zijn regenjas.... Lees verder →
Twee jaar en geen dag zonder boek
Meer dan honderd lezenswaardige boeken – met bijbehorende besprekingen, impressies, reflecties – later, maak ik graag nog eens de balans op. Samengevat kan ik stellen dat de voorbije twee jaar voor mij een intensieve verkenningstocht van de nuance geweest zijn en een voortdurende oefening in overgave aan literatuur en aan taal. Geruststellend is dat goede... Lees verder →
Weinigen zijn uitverkoren
Op zijn veertigste besloot de Franse schrijver, vertaler en kunstenaar Pierre Klossowski (1905-2001) in te treden bij de benedictijnen en theologie te studeren. Een late roeping. De decadente levensstijl en het antisemitisme bij de monniken deden hem spoedig uitwijken naar een ander klooster, waar hem na enkele maanden vriendelijk verzocht werd andere oorden op te... Lees verder →
Hôtel du Nord: een impressie
Vissers aan de oever van Canal Saint-Martin. Ladende en lossende vrachtschuiten. De kastanjelaars in bloei, verliefde stelletjes in het plantsoen. Al die bedrijvigheid aan Quai de Jemmapes in een Parijse volksbuurt vindt het echtpaar Lecouvreur prachtig. Hoewel geen van beiden het beroep van hoteleigenaar kent, laten ze zich niet afschrikken door het armoedige interieur en... Lees verder →
Het fabelachtige bewustzijn van Sam Shepard
De legendarische Amerikaanse acteur, regisseur en schrijver Sam Shepard stierf in 2017 aan de gevolgen van ALS. In de laatste jaren van zijn leven, stevig gekruid met drugs, drank en rock & roll, schreef hij twee bijzondere, deels autobiografische prozawerkjes. Omdat zijn spieren het lieten afweten, riep hij de hulp in van zijn oude vriendin... Lees verder →
Aanschouwelijk drijfzand
In de wintertuin staat een man, in gedachten verzonken. Hij vraagt zich af wat het einde van het einde kan zijn. Hem lijkt het ultieme afscheid geen enkele vorm van verdriet. Hij ziet een wolk, 'loodgrijs, te zwaar voor elke weegschaal'. Stemmen van vroeger weerklinken. Hoofden van overledenen trekken in een stoet voorbij. Zopas verscheen... Lees verder →
Kruispunt van kruiswegen
Vroeg in de herfst van 1902 loopt Oline met de vis die ze beneden bij de zee kocht de helling op, naar haar mooie witte huisje met de rood geschilderde deur. Oline loopt met een stok. Ze is oud, krom en vergeetachtig. Intussen heeft ze zoveel kleinkinderen dat ze de tel kwijt is en de... Lees verder →
Verhalen van voormalige mensen
Vrijwel zijn hele leven lang bleef de Poolse Rus Sigizmoend Krzjizjanovski (1887-1950) kleinbehuisd. In de Sovjet-Unie gingen vanaf de jaren 1920 speciale commissies langs de huizen om te controleren of de bewoners zich wel aan de maximaal toegelaten woonoppervlakte hielden. Krzjizjanovski situeerde de experimentele en fantastische verhalen in Autobiografie van een lijk en andere verhalen... Lees verder →
Sarajevo mon amour
In 1957 reisde Georges Perec de vrouw op wie hij verliefd was achterna naar Belgrado. Later dat jaar stapte de eenentwintigjarige student naar een uitgever met het manuscript van De aanslag in Sarajevo onder de arm. Het romandebuut werd geweigerd en raakte in de vergetelheid. Door een gelukkige speling van het lot en een helpende... Lees verder →
Dan liever thee
De Rus Dmitri Danilov (1969) smeedde in zijn novelle Zwarte en groene autobiografisch materiaal aaneen tot een soort literaire documentaire, een verhaal aan de zelfkant van de Moskouse samenleving in de vroege jaren 2000. Na de ineenstorting van een wereldmacht en de teloorgang van een levenswijze, verloren veel Russen plots alle zekerheden en ontstond de... Lees verder →
In galop het duister in
'Was het een betovering van oktober, met zijn weke en roestige bladeren, waarboven de Notre-Dame zich bleek verheft – elke steen gehouwen met de geborduurde precisie van een hermetisme – en zich spits aftekent tegen de troosteloze grijze hemel?' De ik-verteller is net ontwaakt uit een droom. De aanblik van de gargouilles op de Notre-Dame... Lees verder →