‘Levenslust, een danspasje bij het werk, het naneuriën van een schlager’: allemaal flauwekul in het bekrompen milieu waarin de Karinthisch-Sloveense moeder van Peter Handke (1942) – arbeiderskind in een keurslijf – opgroeide. ‘Elke uiting van een zelfstandig vrouwelijk leven gold in dit landelijk-katholieke milieu’ als voorbarig en onbeheerst. Handkes moeder beging een faux pas (zijn biologische vader heeft Handke nooit gekend). Ze huwde vervolgens een Duitse trambestuurder en verhuisde naar Berlijn. Daar werd het blozende dorpsmeisje een elegante vrouw. Later keerde het hele gezin naar Oostenrijk terug.
Handkes moeder had geen makkelijk leven: drie abortussen, armoede, een dronken echtgenoot en huiselijk geweld. Toch behield ze haar opgeruimde, open en zanglustige karakter. Op eenenvijftigjarige leeftijd pleegde ze zelfmoord. Kort na haar overlijden schreef een sprakeloze Handke een indringend biografisch werkje over haar. Hoezeer hij zijn moeder daarin ook probeert te typeren, ze bleef een vreemde voor hem en haar verhaal ongrijpbaar. De afstand tussen moeder en zoon is, op het gênante af, het hele boek lang voelbaar. Handke laat zichzelf ook nauwelijks een rol spelen in haar verhaal, tenzij die van koelbloedige, afstandelijke toeschouwer.
‘Ongezocht ongeluk’ is een juweel van een boek, volstrekt onsentimenteel van toon en toch buitengewoon diepgravend, door precisie in taal. In Handkes werk is er een voortdurende wisselwerking tussen taal en werkelijkheid: geen feit, geen herinnering staat voor hem vast. Handke lezen vereist meedenken: zijn onderzoekende, ontluisterende manier van vertellen en zijn oog voor nagenoeg onzichtbare details prikkelen in hoge mate.
Peter Handke: Ongezocht ongeluk, Wereldbibliotheek 2022, 96 p. Vertaling van Wunschloses Unglück door Martin Mooij. ISBN 9789028451117.
Geen dag zonder boek 
Geef een reactie