Impressie: Vervoersbewijzen

‘Het litteken dat ze achterlaat

wanneer ze uitstapt.

We eten onrijpe bananen

die troost moeten suggereren,

gaan als verdrietige tochthonden

langs de schuifdeuren liggen,

kijken toe hoe de stad

zich om ons heen ontvouwt.

We zien trams die als slangen

door de straten dwalen, we zien het diepe water

dat voorbij de ramen wacht.

Samen zullen we de stad in vloeien,

met tweehonderdduizend pendelaars tegelijk

verlangen naar de mystiek

van een microgolfoven, een raam

waarachter rode bloemen bloeien,

een witte keukendeur die toegang geeft

tot een tuin die zo onbereikbaar is

dat je er licht van wordt.’

Vervoersbewijzen, onlangs bekroond met de Herman de Coninckprijs 2022, is een perpetuum mobile: een bundel in permanente beweging, lijfelijk, mentaal en in taal. De gedichten vormen een netwerk van trajecten, afgelegd, beleefd en verbeeld door anonieme pendelaars, toeristen, pelgrims, vagebonden, in treinen, trams, metro’s en deelwagens. Elk gedicht is een halte aan het begin of het einde van zo’n traject.

Nuyts’ wonderlijke universum suggereert een patroon van concentrische cirkels waarin talloze vluchtige beelden, indrukken van achteloze dingen opdoemen. In een aaneenschakeling van surrealistische taferelen, waargenomen door dromerige passagiers en vervormd door spiegelbeelden, monotone ruis en vluchtige prikkels, figureren lachende en huilende mensen, zwijgzame engelen, zelfs tuinkabouters en een autistisch snaveldier. In de bolle ramen van vervoermiddelen is immers veel te zien; ook betekenis en, nu en dan, het gelaat van God. Flitsende kleuren, grillige vormen en vloeiende texturen nemen je mee in een bedwelmende trip, waar ‘objecten, ideeën of situaties niet meer zijn/ dan een halte in een ontwikkeling’.

‘Oké, we geven het toe/ we verlangen naar een heiligheid’. Of naar de volmaakte cirkel? ‘Ik ben bang van het begin,/ ik ben bang van het einde (…) ik verlang naar één enkel vers dat eeuwig/ doorloopt’. Vervoersbewijzen is een bundel om opnieuw en opnieuw en opnieuw te lezen, te beleven, te verbeelden.

Tijl Nuyts: Vervoersbewijzen, Wereldbibliotheek 2022, 92 p. ISBN 9789028451988.